Η Πορεία των Τυφλων, Η Αφετηρία

Κωνσταντίνος Καραμανλής:
 «Σας αποκαλύπτω ότι εις τας 14 Αυγούστου απεφασίσαμεν την κήρυξιν του πολέμου κατά της Τουρκίας και ανεθέσαμεν εις το Επιτελείον την πραγματοποίησιν του εγχειρήματος. Κατόπιν όμως της συστάσεως του Επιτελείου εις 21 Αυγούστου το σχέδιον εματαιώθη».

Μία μόνο παράγραφος, καταφέρνει να περιγράψει τη προδιαγεγραμμένη δύσμοιρη τύχη του Κυπριακού Ελληνισμού. Την εγκατάλειψη, την κοροϊδία, την ουτοπία του «ρεαλισμού».

Πώς όμως οι παρευρισκόμενοι αυτόκλητοι ταγοί του έθνους ανέχτηκαν τέτοια προσβολή της νοημοσύνης τους, τέτοια κοροϊδία, πως μπόρεσαν όχι μόνο να συνταχθούν, αλλά να αναλάβουν να φέρουν εις πέρας τα παράλογα συμπεράσματα της εν λόγω σύσκεψης.

Πως μας άφησαν βορά του Αττίλα;
Πως «πείστηκαν» να ακολουθήσουν την πολιτική του «Ρεαλισμού»;
Πως και από ποιους Χαράκτηκε η πολιτική που μας έφερε στο σήμερα;

29η Νοεμβρίου 1974

Ο Μακάριος φθάνει στην Αθήνα. Την επομένη μέρα της αφίξεώς του στην Αθήνα, 30 Νοεμβρίου, και τη μεθεπόμενη 1 Δεκεμβρίου, συγκροτείται σύσκεψη στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος. [1]

Παρευρισκόμενοι σύσσωμη η Ελλαδική και Κυπριακή Ηγεσία[2]

Η σύσκεψη ξεκίνησε με επιθυμία του Μακάριου όπως «κατά την σημερινήν συνεδρίαν να εκτιμήσωμεν τα γεγονότα με ρεαλισμόν και να προχωρήσωμεν εις λήψιν αποφάσεων»

Η Σύσκεψη συνεχίστηκε για δύο μέρες  με κύριο ερώτημα αν θα δεχθούμε Λύση Πολυπεριφερειακής Ομοσπονδίας (πολλά καντόνια) ή Διζωνικής Ομοσπονδίας (Ένα καντόνιο), και ποιο το ποσοστό εδάφους που θα παρέμενε υπό Τουρκική Κατοχή. [i]

Μπροστά έστεκαν αμείλικτα δεδομένα τα οποία επέλεξαν να μην δουν και να τα αγνοήσουν.

• από τις 16/8/1974 συνεπεία της Τουρκικής Εισβολής υπάρχει Τουρκική Κατοχή του 37% του εδάφους της κυπριακής Δημοκρατίας, του μόνου νόμιμου κράτους στο νησί.
• Η Αποσχισθείσα ΤΚ κοινότητα, εκτός ενός αμελητέου ποσοστού, συμμετείχε, ή στήριξε, στο σύνολο της την εισβολή.
• Η Τουρκική διπλωματία πίεζε για την μεταφορά και των υπόλοιπων ΤΚ από τον νότο στις κατεχόμενες περιοχές. Την ολοκλήρωση δηλ. του φυλετικού διαχωρισμού και την παγίωση της Κατοχής.

Με λίγα λόγια αντί να δούμε και να αναγνωρίσουμε τις πραγματικότητες, ότι δηλ.

• Η ΤΚ κοινότητα ήθελε και επιδίωκε να είναι κάτω από την ομπρέλα της Τουρκίας. Οι Τουρκοκύπριοι στο σύνολο τους επιθυμούσαν την δική τους πορεία σαν μέρος του τουρκικού έθνους.
• Οι ΤΚ σε αγαστή συνεργασία με τον Τουρκικό εθνικό κορμό  εξυπηρετούσαν τα τουρκικά συμφέροντα και δη τον Τουρκικό επεκτατισμό.
• Η Τουρκία ποσώς ενδιαφερόταν  για την ευημερία των ΤΚ, ενδιαφερόταν για τον έλεγχο της ανατολικής μεσογείου με όχημα τους ΤΚ.
• Και τέλος την μεγαλύτερη Αλήθεια, που τόσο τραγικά μας αποκάλυψε η Αγγλική Πρεσβεία στην Άγκυρα, και αυταπόδεικτα αποδεικνύεται μέχρι σήμερα: «…οι Τούρκοι είχαν σε μεγάλο βαθμό εξασφαλίσει όλα όσα χρειαζόντουσαν στο νησί. Εκείνο πού  στερούνταν ήταν α) την μεταφορά και των υπολοίπων Τουρκοκυπρίων στο βορρά και β) την Ελληνική συγκατάθεση σε ένα αδύνατο ομοσπονδιακό σύστημα..» [3]

Έτσι, στην 1^η Δεκέμβριου η σύσκεψη κλείνει αφήνοντας παρακαταθήκη τα ολέθρια συμπεράσματα της πάνω στα οποία χαράκτηκε η μετέπειτα πορεία της Πατρίδας. Δηλ

• Αποδοχή μιας μορφής διζωνικής ομοσπονδίας ως συμβιβαστικής λύσης
• Αναγνώριση ότι η λύση πρέπει να περιλαμβάνει εγγυήσεις για τα δικαιώματα της τουρκοκυπριακής κοινότητας
• Ανάγκη Συνειδητοποίησης της πραγματικότητας και χάραξη ρεαλιστικής γραμμής
• Αποδοχή ότι μεγάλο τμήμα των προσφύγων δεν θα επιστρέψει εις τας εστίας του
• Αποδοχή ότι δεν υπάρχει άλλη εκλογή, πλην της Ομοσπονδίας, αλλά πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια προς επίτευξη τουλάχιστον  πολυπεριφερειακής και όχι Γεωγραφικής!!!

Κλείνοντας τα μάτια, εθελοτυφλώντας, οραματιστήκαμε

• ότι η Τουρκία είχε σκοπό και θέληση να αποχωρήσει από τα κατεχόμενα εδάφη, αν συμφωνούσαμε σε μια λύση Ομοσπονδίας με ένα δύο ή και περισσότερα καντόνια.
• Ότι η αποσχισθείσα  ΤΚ κοινότητα είχε σκοπό και θέληση να επιστρέψει στην ΚΔ κάτω από μια συμφωνημένη λύση
• Ότι οι ΤΚ ήταν διατεθειμένοι να αφήσουν την λεία τους, την κλεμμένη ΕΚ περιουσία 1.405.235 σκαλών, και να επιστρέψουν πίσω στις δικές τους περιουσίες.

Το όραμα αυτό Δεν έπρεπε να ήταν, και Δεν ήταν δικό μας.

Δικό μας όραμα έπρεπε να ήταν,

• Μια πολιτική βασισμένη στα θέλω του Λαού, και όχι στις κρυφές ατζέντες.
• Η στην πράξη Αντίσταση στην Κατοχή.
• Η συνεχής, αδιάλειπτη πρόκληση κόστους στον εισβολέα έναντι της κατοχής.
• Η πρόταξη του προβλήματος στην πραγματική του διάσταση δηλ. ως Πρόβλημα Εισβολής – Κατοχής
• Η Μη συναίνεση στην μεταφορά και των υπολοίπων Τουρκοκυπρίων στο βορρά.
• Η εναντίωση σε ένα αδύνατο, ρατσιστικό, άδικο ομοσπονδιακό σύστημα.
•  Η επιστράτευση του τότε πανίσχυρου Ελληνικού Λόμπι. Η συστράτευση μας για την μη άρση του Εμπάργκο όπλων στην Τουρκία. Η μη εγκατάλειψη του, βαυκαλιζόμενοι από κούφιες υποσχέσεις.
• Η Απόφαση για πραγματικό αγώνα μακροχρόνιο.

Αλλά οι ηγέτες μας όλα τα είχαν λυμένα, ήταν οι ρεαλιστές, οι οραματιστές, το μόνο τους ερωτηματικό ήταν το ποσοστό εδάφους και ο αριθμός των καντονίων , και μόνο τους πρόβλημα η αντίδραση του Λαού.

Και, όπως έδειξε ο χρόνος, μια χαρά τα καταφέραν και σε αυτό.

Είχαν (και έχουν) τα Ελιξίριο των Τυφλών, Διχόνοια και Μίσος, Φόβο και Κούφιες Ελπίδες, όλα μαζί, γνωστή η συνταγή.

Σημειώσεις

[1] Όσα λέχθηκαν στη σύσκεψη καταγράφηκαν σε πρακτικά, τα οποία δημοσιεύθηκαν το 1991 στη Λευκωσία από τις εκδόσεις «Μώλλυ» σε 5.000 αντίτυπα με πρόλογο του Σάββα Παύλου.

[2] Παρευρισκόμενοι στη Σύσκεψη
Ελλαδίτες:

 Κ. Καραμανλής (Πρόεδρος Κυβέρνησης) Δ. Μπίτσιος (υπουργός Εξωτερικών) Ε. Αβέρωφ (Εθνικής Αμύνης) Ι. Βαρβιτσιώτης (υφυπουργός Εξωτερικών). Μ. Δούντας (πρέσβης στην Κύπρο).

Κύπριοι:

Μακάριος, Γ. Κληρίδης (Πρόεδρος Βουλής) Ι. Χριστοφίδης (υπουργός Εξωτερικών) Ν. Κρανιδιώτης (πρέσβης Κύπρου στην Ελλάδα) Α. Παπαδόπουλος, (βουλευτής) Χ. Βενιαμίν (γενικός διευθυντής Υπουργείου Εξωτερικών) Σπύρος Κυπριανού.

[3] Επιστολή ημερ. 25/31975, από βρετανική Πρεσβεία στην Άγκυρα προς το Υπουργείο Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας στο Λονδίνο, https://digitallibrary.un.org/record/449332/files/S_11789-EN.pdf
Πηγή Φανούλα Αργυρού, https://www.onisilos.gr/?p=13695, χ

[i] Αποσπάσματα από τα πρακτικά της σύσκεψής των Αθηνών .

Για του Λόγου το Αληθές, όσο κουραστικό και αν είναι, παρατίθενται Αυτούσια

Καραμανλής:

• «Εάν υπήρχε δυνατότης θα το επεδιώκαμεν. Αλλά δυστυχώς είναι απραγματοποίητον λόγω των γεωγραφικών δεδομένων. Σας αποκαλύπτω ότι εις τας 14 Αυγούστου απεφασίσαμεν την κήρυξιν του πολέμου κατά της Τουρκίας και αναθέσαμεν εις το Επιτελείον την πραγματοποίησιν του εγχειρήματος. Κατόπιν όμως των συστάσεων του Επιτελείου εις τας 21 Αυγούστου το σχέδιον εματαιώθη»

Γλαύκος Κληρίδης:

• « οι Τούρκοι  δεν αποκλείεται να δεχθούν μίαν μεγάλην περιοχήν εις τα βόρεια με άνοιγμα προς την θάλασσαν και δύο ή τρία μικρότερα καντόνια αλλαχού. Αποκλείεται να δεχθούν πολλά καντόνια ιδιαιτέρως εις τα βόρεια. Το σχέδιον Γκιουνές της Διασκέψεως της Γενεύης με τα πολλά καντόνια εις τον Νότον είναι πλέον πεπαλαιωμένον, διότι ήδη πολλοί Τούρκοι έχουν φύγει από τον Νότον και καταβάλλονται προσπάθειαι οι Τούρκοι της Λεμεσού να μεταφερθούν εις τον Βορράν».
• «οι Τούρκοι δεν θα δεχθούν οιανδήποτε λύσιν εκτός εάν δώσωμεν ένα μεγάλον καντόνιον προς βορράν με μετακίνησιν πληθυσμών, και αν δώσωμεν και άλλα μικρότερα καντόνια» για να προσθέσει ότι «Οι τελευταίες πληροφορίες που μου έδωσεν ο Αμερικανός πρέσβυς εις την Λευκωσίαν, είναι ότι οι Τούρκοι δεν δέχονται MULTIREGIONAL FEDERATION (Πολυπεριφερειακή ομοσπονδία)»
• «Αλλά η λύσις την οποίαν ευνοεί (*Ο Αμερικάνικος παράγοντας) είναι αι δύο ζώναι ή δύο περιοχαί τουρκικαί, εκ των οποίων η μία προς βορράν μεγάλη. Οι Βρεττανοί είναι σαφώς υπέρ διχοτομικού σχεδίου. Ο ρωσικός παράγων δεν είναι διατεθειμένος να κινηθή δυναμικώς διά να εκδιώξη τους Τούρκους, και δεν επιδεικνύει διάθεσιν να αναμειχθή εις τα εσωτερικά μας. Πάντως, η στροφή του ΑΚΕΛ είναι ενδεικτική ότι και η Ρωσσία θα μπορούσε να δεχθή τας δύο ζώνας».
• «Επαναλαμβάνω ότι πρέπει να συνειδητοποιήσωμεν την πραγματικότητα και να χαράξωμεν μίαν ρεαλιστικήν γραμμήν. Δεν με ανησυχεί τι θα πει η κοινή γνώμη στην Κύπρο. Πρέπει να γίνη μια θυσία. Ο άνθρωπος που θα υπογράψη αυτήν την λύσιν θα καταστραφή πολιτικώς, αλλά πρέπει να αναλάβη τας ευθύνας του. Εάν δεν καταλήξωμεν εις μίαν συμφωνίαν, δεν είμαι διατεθειμένος να συνεχίσω ως διαπραγματευτής. Αλλος πρέπει αν αναλάβη αυτήν την διαπραγμάτευσιν. Εγώ δεν πιστεύω εις αυτήν την πολιτικήν»

Ευαγγελος Αβέρωφ:

• «Εις τας 14 Αυγούστου, ο Πρόεδρος έλαβε την απόφασιν. Εγώ διεφώνησα. Ο Πρόεδρος επέμεινε να στείλωμεν μίαν μεραρχίαν στην Κύπρο. Εζητήσαμεν από τους Άγγλους(!!!) αεροπορικήν κάλυψιν. Οι Άγγλοι απέρριψαν το αίτημά μας. Κατόπιν τούτου ο Πρόεδρος εισηγήθη να επιβώμεν εκείνος και εγώ της νηοπομπής και να πάμε στην Κύπρο. Βέβαιοι ότι οι Τούρκοι δεν θα μας εβομβάρδιζαν εφόσον θα εκάναμεν γνωστόν ότι ο κ. Καραμανλής θα επέβαινε της νηοπομπής. Τελικώς όμως επείσθημεν περί του ματαίου της επιχειρήσεως».
• «το δίλημμα είναι αν συμφέρει να παραμείνει η υφιστάμενη κατάσταση ως έχει χωρίς την υπογραφή μας ή να περιοριστεί η τουρκική ζώνη σε όσα κατάκτησαν οι Τούρκοι με την υπογραφή μας»
• «Εάν δεχθώμεν παράτασιν της σημερινής καταστάσεως θα ήτο καταστρεπτικόν».

Αρχ. Μακάριος:

• «Τίθεται λοιπόν σήμερον το ερώτημα: Να δεχθώμεν γεωγραφικήν Ομοσπονδία; Και ποίον ποσοστόν μπορούμε να επιτύχωμεν; Εάν οι Τούρκοι πρόκειται να μας επιστρέψουν μόνον το 10% των όσων κατέλαβον και ημείς να υπογράψωμεν, τότε είναι προτιμότερον να έχουν το 40% χωρίς να υπογράψωμεν.
• Το να δεχθώμεν κατ’ αρχήν την Ομοσπονδίαν και να αρχίσωμεν το παζάρι διά την έκτασιν, τούτο είναι κακή πολιτική. Αφ’ ης στιγμής δεχθώμεν την αρχήν της γεωγραφικής Ομοσπονδίας, αποδυναμούται η θέσις μας ως κράτους».
• «Επί εξ περίπου χρόνια εσυζητούσαμεν το σχέδιον της Τουρκικής Ομοσπονδίας. Πολλοί μας κατηγορούν ότι τόσα χρόνια εσυζητούσαμεν το σχέδιον χωρίς να υπογράψωμεν, ενώ πολλές φορές είχαν πλησιάσει πολύ οι απόψεις μας. Αλλά πώς μπορούσαμε να υπογράψωμεν όταν η Χούντα και όλοι οι Έλληνες αξιωματικοί της Εθνικής Φρουράς υπέσκαπταν τας συμφωνίας, έβαλλον κατά των συνομιλιών και με υπενόμευον; Εάν υπέγραφα, θα έκαμναν ενωρίτερον το πραξικόπημα».
• «Τώρα πρέπει να δούμε τι μπορούμε να περισώσουμε. Πιθανώς θα έπρεπε να συζητήσωμεν επί τριών υπαλλακτικών σχεδίων».
• «Δεν μπορούμε όμως να θυσιάσωμεν την αρχήν του ενιαίου κράτους πριν γνωρίσωμεν τας απαιτήσεις των Τούρκων».
•  «Το σχέδιον του ενός καντονίου, του οποίου ο πληθυσμός θα είναι ανάλογος προς την πληθυσμιακήν αναλογίαν των Τουρκοκυπρίων, αποκλείει προφανώς την επιστροφήν των προσφύγων οι οποίοι κατάγονται από την περιοχήν εκείνην. Άρα το εν καντόνιον πρέπει να λησμονηθή».
• «Δεν θα πάνε οι Έλληνες που κατάγονται από την περιοχήν εκείνην στα σπίτια τους εφ’ όσον θα γίνει αμιγώς τουρκική περιοχή. Είμαι βέβαιος ότι δεν σκέπτονται την τουρκοποίησιν του 40%».
• «Διαφωνώ επί του καθορισμού δευτέρας και τρίτης γραμμής υποχωρήσεως. Διότι τότε θα πάμε απευθείας εις την τρίτην γραμμήν. […] Προτιμώ οι Τούρκοι να κρατούν εναντίον της θελήσεώς μας το 40% παρά το 28% με την θέλησίν μας»

Τάσος Παπαδόπουλος:

• «Πιστεύω ότι αφ’ ης στιγμής θα δεχθώμεν την αρχήν, και κατά συνέπειαν θα αποδεχθώμεν ότι μεγάλο τμήμα των προσφύγων δεν θα επιστρέψει εις τας εστίας του, τότε θα αντιμετωπίσωμεν κατακραυγήν εναντίον της κυπριακής κυβερνήσεως, κατακραυγήν εναντίον της ελληνικής κυβερνήσεως και φυγήν των δυναμικών στοιχείων εκ της Κύπρου»
• «Όταν όμως εμείς δεχθούμε την αρχήν της διχοτομήσεως, τότε οι Αμερικανοί θα παύσουν να ενδιαφέρωνται και ίσως πιέσουν ημάς περισσότερον από τους Τούρκους. Αλλωστε έκτασις 25% εις την βορείαν περιοχήν ίσως σημαίνει έκτασιν 50% στην υπόλοιπη Κύπρο. Γι’ αυτό δεν νομίζω ότι είναι βιώσιμον το υπόλοιπον της Κύπρου διότι το 70 ή 75% που θα μας μείνη θα είναι άχρηστον για μας».
•  «Εχω την εντύπωσιν ότι η κυριωτέρα μας ελπίς είναι η άσκησις πιέσεως επί της Τουρκίας υπό άλλων δυνάμεων και δη υπό της Αμερικής»
• «Εάν δεν επιμείνωμεν, τότε ίσως μας επιστρέψουν την Αμμόχωστον και ένα τμήμα του Μόρφου και κρατήσουν τα υπόλοιπα»
• «Εάν πρόκειται με τις διαπραγματεύσεις να μας επιστρέψουν το 10% και να κρατήσουν το 30%, τότε είναι προτιμωτέρα η θέσις του Μακαριωτάτου να κρατήσουν το 40%»

Σπύρος Κυπριανού:

• «Φοβούμαι ότι εάν δεχθώμεν γεωγραφικήν Ομοσπονδία θα φύγει ο ελληνισμός της Κύπρου και θα καταληφθεί ολόκληρο το νησί από τους Τούρκους. Η γνώμη μου είναι ότι πριν αποφασίσουμε ότι δεν υπάρχει άλλη εκλογή, πλην της γεωγραφικής Ομοσπονδίας, πρέπει να καταβάλωμεν προσπάθειαν προς πάσαν κατεύθυνσιν για να πείσωμεν περί των απόψεών μας και να επιτύχωμεν τουλάχιστον μίαν λύσιν πολυπεριφερειακής Ομοσπονδίας».