Η συμφωνία της Μαδρίτης, Σημίτη – Ντεμιρέλ, 8/7/1997, σε αντιπαράθεση με τα «Ήρεμα Νερά» του Γεραπετρίτη.
Τι επιδίωκε ο Σημίτης, Πώς Φτάσαμε στη «Γαλάζια Πατρίδα» και τον Τούρκικο Εθνικό Όρκο.
Τι επιδιώκει ο Γεραπετρίτης, Γιατί να υπάρξει αλλαγή στο αποτέλεσμα.
Η Συμφωνία της Μαδρίτης, προωθήθηκε σαν ευκαιρία για αποκλιμάκωση, αλλά απέτυχε να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μακροχρόνια σταθερότητα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Αντίθετα 27 χρόνια μετά η Τουρκική προκλητικότητα και διεκδικήσεις έχουν φτάσει στο Ζενίθ.
- Με Μαξιμαλιστικές θέσεις,
- κανένα σεβασμό στο διεθνές δίκαιο,
- με προκλητική προώθηση του «οράματος» του Τούρκικου Εθνικού όρκου καθώς και του νέου αφηγήματος της Γαλάζιας Πατρίδας.
Η Ελλάδα, φοβούμενη την στρατιωτική υπεροχή της Τουρκίας και τις διεθνείς πιέσεις μετά την κρίση των Ιμίων, προχώρησε σε μια συμφωνία που, ενώ στόχευε στην αποκλιμάκωση, απέτυχε να εξασφαλίσει τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές της επιδιώξεις. Η ελληνική ηγεσία ενήργησε περισσότερο υπό την πίεση των περιστάσεων παρά με βάση μια μακροπρόθεσμη στρατηγική.
Η Ελλάδα επέδειξε μια αδυναμία να επιβάλει τα δικά της δίκαια, παρά την επίκληση του διεθνούς δικαίου. Η ελληνική πλευρά απέτυχε να αναγνωρίσει το προφανές. Ότι το δίκαιο, στον κόσμο των κρατών, συνήθως ακολουθεί την ισχύ.
Η διεθνής κοινότητα και «Συμμάχοι» μας, κυρίως το ΝΑΤΟ και η ΕΕ, απέτυχαν να ασκήσουν επαρκή πίεση για την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου:
- Το ΝΑΤΟ εστίασε στη συνοχή της συμμαχίας, χωρίς να ενδιαφέρεται να επιλύσει τις ελληνοτουρκικές διαφορές σε όρους Διεθνούς δικαίου.
- Η ΕΕ όπως πάντα ακολούθησε το ΝΑΤΟ στην πολιτική των ίσων Αποστάσεων.
Η Τουρκία, μετά τη συμφωνία, συνέχισε να προωθεί θέσεις που αμφισβητούν τη νομική τάξη του Αιγαίου, όπως:
- Γκρίζες ζώνες
- Υπερπτήσεις
- ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα
Η Τουρκία αξιοποίησε την ισχύ της και τις ασάφειες της συμφωνίας προς όφελός της.
- Χρησιμοποίησε τη Συμφωνία της Μαδρίτης ως μέσο για να νομιμοποιήσει τις διεκδικήσεις της.
- Η τουρκική πολιτική, βασίστηκε στη λογική της “ανάγκης” δηλαδή ότι οι ισχυροί πράττουν όπως μπορούν.
- Η Άγκυρα εκμεταλλεύτηκε την ασάφεια για να κερδίσει έδαφος, χωρίς να δεσμευτεί πραγματικά σε αποκλιμάκωση.
- Συνεχίζοντάς τη στρατιωτική δραστηριότητα της στο Αιγαίο (π.χ. υπερπτήσεις, προκλήσεις), επιμένει να εφαρμόζει τη πολιτική του “φόβου”, ως μέσο πίεσης προς την Ελλάδα.
Η Συμφωνία της Μαδρίτης υπήρξε μια προσπάθεια εξευρέσεως ισορροπίας που δεν στηριζόταν σε πραγματική σύγκλιση συμφερόντων. Η αποτυχία της εφαρμογής της δεν ήταν ατύχημα, αλλά αποτέλεσμα των ασυμβίβαστων φιλοδοξιών των δύο κρατών και της θεμελιώδους φύσης της διεθνούς πολιτικής την οποία προκλητικά αγνόησε η Ελληνική πλευρά.
Ποια ομοιότητα και ποιες οι Διαφορές της σημερινής πολιτικής των Ήρεμων Νερών» του Γεραπετρίτη;
Τι Επιδιώκει σήμερα ο Γεραπετρίτης;
Επιδιώκει μια στρατηγική αποκλιμάκωσης και διαλόγου, αντίστοιχη με τη λογική της Μαδρίτης. H Ελλάδα επιδιώκει μια “ηρεμία” όχι μόνο για να αποφύγει μια στρατιωτική σύγκρουση αλλά και για να σταθεροποιήσει τις εσωτερικές και διεθνείς θέσεις της.
Η Τουρκία, όμως από την άλλη, έχει διαφοροποιήσει τη θέση της από το 1997, καθώς σήμερα προβάλλει μια πιο ενεργητική πολιτική ισχύος (π.χ.Γαλάζια Πατρίδα) και επεκτατικές διεκδικήσεις. Η Ελλάδα πλέον, διαπραγματεύεται σε ένα περιβάλλον όπου η ισχύς είναι ακόμα πιο δυσμενώς διαμορφωμένη σε σχέση με τη Μαδρίτη.
Ο Γεραπετρίτης επιδιώκει να δημιουργήσει συνθήκες διαλόγου με μικρά, σταδιακά βήματα, αποφεύγοντας θεαματικές δεσμεύσεις ή συμφωνίες εφαρμόζοντας μια πολιτική εξευμενισμού του Θηρίου.
Η προσέγγιση αυτή όμως εξακολουθεί να μην αγγίζει τις βαθύτερες αιτίες του ανταγωνισμού, όπως η κυριαρχία στο Αιγαίο, οι ΑΟΖ και η γεωπολιτική επιρροή στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η υπερβολική εστίαση στην αποφυγή της σύγκρουσης μπορεί να θεωρηθεί από την Τουρκία ως αδυναμία, ενισχύοντας την επιθετική της πολιτική (όπως συνέβη και μετά τη Μαδρίτη).
Στη Μαδρίτη, οι γενικές αρχές περί “σεβασμού των συμφερόντων” άφησαν περιθώρια για τουρκική εργαλειοποίηση. Σήμερα, η πολιτική “ήρεμων νερών” κινδυνεύει να γίνει αντιληπτή από την Τουρκία ως ένα διάλειμμα πριν από την επόμενη φάση διεκδικήσεων.
Η πολιτική των Ήρεμων Νερών χωρίς επαρκή αποτρεπτική ισχύ είναι σαν ένας “ψευδής ειρηνισμός” που αφήνει τη χώρα εκτεθειμένη σε κινδύνους.
Όπως έχει δείξει η ιστορία, η ειρήνη δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με καλή θέληση, αλλά απαιτεί ισορροπία δυνάμεων, στρατηγική ισχύ και ετοιμότητα για κάθε ενδεχόμενο. Η Ελλάδα, αν δεν συνοδεύσει την πολιτική της με την αναγκαία αποτρεπτική ικανότητα, κινδυνεύει να μετατραπεί από παράγοντα σταθερότητας σε θύμα επιθετικών φιλοδοξιών.
Η επιβολή των Ήρεμων Νερών δεν πρέπει να είναι απλά στόχος, αλλά εργαλείο για τη διατήρηση της ελληνικής ισχύος και ασφάλειας. Μια τέτοια πολιτική έπρεπε να είναι το φυσικό απότοκο της επιδίωξης της ισορροπίας δυνάμεων, και να στηρίζεται
- στη διπλωματία,
- την αποτρεπτική ισχύ
- την ευφυή αξιοποίηση των διεθνών συμμαχιών και πόρων.
Η Ελλάδα, θα πρέπει να είναι έτοιμη για όλα, αλλά να προτιμά την ειρήνη όταν αυτή εξυπηρετεί τα στρατηγικά της συμφέροντα.
Ήρεμα Νερά Θα έχουμε μόνο αν επιβάλουμε Ήρεμα Νερά
Ήρεμα Νερά θα έχουμε Μόνο αν ο εχθρός αναγκαστεί να τα κρατά Ήρεμα.
