Αφιέρωμα για την Εργατική Πρωτομαγιά
Της Άρτας το γεφύρι δεν στεριωνόταν δίχως θυσία. Έτσι κι οι ελευθερίες των εργαζομένων δεν στήθηκαν χωρίς αίμα. Στο Λάντλοου του Κολοράντο, το 1914, το αίμα Ήταν Κρητικό. Ήταν του Λούη Τίκα.
Ο Λούης Τίκας – κατά κόσμον Ηλίας Σπαντιδάκης – γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1886. Μετανάστης στις Ηνωμένες Πολιτείες, βρέθηκε στα έγκατα της γης, στα ανθρακωρυχεία του Κολοράντο, ανάμεσα σε χιλιάδες εργάτες, Έλληνες, Ιταλούς, Μεξικανούς, Σλάβους. Η Ανυπόταχτη Κρητική του ψυχή του τον οδήγησε, τον έκανε συνδικαλιστή, ηγέτη, Θεμέλια Θυσία.
Το 1913–1914, οι εργάτες απεργούν για ανθρώπινες συνθήκες εργασίας. Οι εταιρείες απαντούν με απολύσεις, φρουρές και όπλα. Η απεργία κορυφώνεται τον Απρίλιο του 1914. Στις 20 του μηνός, η Εθνοφρουρά του Κολοράντο — ενισχυμένη από μισθοφόρους, πρώην κατάδικους και πράκτορες — επιτίθεται στον καταυλισμό των απεργών.
Η Σφαγή του Λάντλοου θα μείνει στην ιστορία: γυναίκες και παιδιά καίγονται ζωντανοί. Ο Λούης Τίκας συλλαμβάνεται. Δεν αντιστέκεται. Λίγα λεπτά αργότερα, ο επικεφαλής αξιωματικός της Φρουράς, τον χτυπά με το κοντάκι στο κεφάλι. Τρεις φορές. Τον σκοτώνει. Άοπλο. Στα 28 του.
Ο Λούης Τίκας δεν πέθανε ως μάρτυρας, αλλά ως θεμέλιο. Το αίμα του ποτίζει ακόμη τους αγώνες για δικαιοσύνη. Το όνομά του ψιθυρίζεται κάθε Πρωτομαγιά, από τους δρόμους της Νέας Υόρκης μέχρι τα σοκάκια του Ρεθύμνου. Κι αν δεν το γράφουν όλα τα βιβλία, το θυμούνται όλοι οι αγώνες.
Σήμερα, 1η Μαΐου, δεν κρατάμε απλώς ένα λουλούδι. Κρατάμε μια μνήμη που δεν ξεθωριάζει και μια ευθύνη που δεν τελειώνει. Να στεριώσουμε έναν κόσμο όπου κανένας Λούης δεν θα χρειάζεται να πέσει για να σταθεί η αλήθεια. Όπου οι ζωντανοί θα τιμούν τους νεκρούς με ζωή όρθια και συνείδηση ακέραια.
Ο Λούης Τίκας δεν έπεσε μάταια. Έγινε ο κρίκος ανάμεσα στον αγώνα του μεροκάματου και την ιδέα της δικαιοσύνης. Έγινε το αίμα που στερέωσε τα θεμέλια των συνδικάτων εκεί που το κέρδος ήθελε σιωπή.
Κι εμείς, έναν αιώνα μετά, Οφείλουμε να θυμόμαστε. Κάποτε, τα σημερινά μας Δικαιώματα δεν ήταν Δεδομένα, Ήταν οράματα και πόθοι στις καρδιές μεγάλων Αντρών όπως ο Λούης Τίκας.
Ιστορική Αναδρομή
Η Σφαγή του Λάντλοου και η Ανάμειξη της Φρουράς
Η απεργία των ανθρακωρύχων στο Κολοράντο ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 1913, με αιτήματα καλύτερες συνθήκες εργασίας, οχτάωρο, μισθούς που πληρώνονται σε χρήμα (κι όχι σε κουπόνια των εταιρειών), και αναγνώριση του συνδικάτου.
Οι εργάτες διώχτηκαν από τις κατοικίες τους και εγκαταστάθηκαν σε πρόχειρους καταυλισμούς. Ένας από τους μεγαλύτερους ήταν αυτός του Λάντλοου, όπου συντονιστής και καθοδηγητής των Ελλήνων και άλλων μεταναστών ήταν ο Λούης Τίκας.
Η εταιρεία Colorado Fuel & Iron Company του Ροκφέλερ προσέλαβε ιδιωτικούς φρουρούς, πράκτορες και μισθοφόρους. Πολλοί από αυτούς ήταν πρώην κατάδικοι, μπράβοι και απροσδιόριστης προέλευσης ένοπλοι, που εντάχθηκαν προσωρινά στην Εθνοφρουρά του Κολοράντο, η οποία επιστρατεύτηκε υπό το πρόσχημα της τήρησης της τάξης.
Στις 20 Απριλίου 1914, μετά από εβδομάδες έντασης, η φρουρά εξαπέλυσε πλήρη επίθεση στον καταυλισμό. Με πολυβόλα χτυπήθηκαν οι σκηνές. Δεκατρία παιδιά και γυναίκες κάηκαν ζωντανά στο υπόγειο μιας σκηνής. Ο Λούης Τίκας, που διαπραγματευόταν για την ειρήνη, συνελήφθη και λίγο μετά δολοφονήθηκε εν ψυχρώ με χτυπήματα στο κρανίο.
Η Σφαγή του Λάντλοου προκάλεσε διεθνή κατακραυγή. Τεκμηριώθηκε από ερευνητικές επιτροπές και έμεινε στην ιστορία ως μια από τις πιο αιματηρές στιγμές στην ιστορία του αμερικανικού εργατικού κινήματος. Ο Λούης Τίκας έγινε σύμβολο – όχι μόνο του μετανάστη που αγωνίστηκε -αλλά του Άντρα που δεν σιώπησε, που στάθηκε μπροστά στην αδικία
Πηγές & Παραπομπές
1. Ζαχαράκης, Νίκος. Ο Λούης Τίκας και η Σφαγή του Λάντλοου, Εκδόσεις Καστανιώτη,
2007.
(Εξαιρετική ιστορική μελέτη, γραμμένη με σεβασμό και τεκμηρίωση.)
2. Palikari, Louis Tikas and the Ludlow Massacre
Ντοκιμαντέρ με εκτενή αναφορά στην απεργία του Λάντλοουκαι τον ρόλο του Λούη Τίκα.
https://www.youtube.com/watch?v=22U0Hwb-7ao
3. “Buried Unsung: Louis Tikas and the Ludlow Massacre”, Zeese Papanikolas, University of Utah Press.
Η κλασική βιογραφία του Τίκα από έναν Αμερικανό ιστορικό ελληνικής καταγωγής.
5. Μουσείο Λάντλοου (Ludlow Massacre Memorial) – National Historic Landmark
Περιλαμβάνει το μνημείο για τους νεκρούς εργάτες και υλικό για τη σφαγή.
https://visittrinidadcolorado.com/ludlow-massacre/
